Osoby w podeszłym wieku często zaczynają cierpieć na różnego rodzaju choroby, nazywane chorobami wieku starczego. Najczęściej spotykane choroby dotykające seniorów to przede wszystkim:
- depresja,
- choroba Parkinsona,
- otępienie starcze,
- inkontynencja,
- cukrzyca,
- choroba Alzheimera,
- reumatyzm,
- miażdżyca,
- choroby miażdżycowe,
- nowotwory,
- osteoporoza.
Człowiek wraz z pędzącym czasem zaczyna mieć skłonności do popadania w różne choroby. Wyróżnia się kilka chorób występujących typowo u osób starszych. Dzieje się tak, ponieważ układ immunologiczny zaczyna szwankować, w konsekwencji organizm jest mniej odporny i ma trudności w przystosowaniu się do zmian. Należy jednak zaznaczyć, że duży wpływ na występowanie chorób ma tryb życia, czynniki środowiskowe oraz genetyczne. Powodem szybszego wystąpienia chorób są między innymi:
- otyłość,
- dieta ciężkostrawna,
- stres,
- brak aktywności ruchowej,
- brak ćwiczenia umysłu,
- nadużywanie alkoholu,
- palenie papierosów.
Trzeba zdawać sobie sprawę, że opieka nad osobami starszymi, które zmagają się takimi chorobami jest wymagająca a jednocześnie obciąża, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. W takim przypadku senior oraz jego bliscy powinni korzystać z pomocy lekarzy, pielęgniarek, rehabilitantów czy wykwalifikowanych opiekunów.
Aby nieco zobrazować choroby osób starszych przedstawiamy ich krótkie opisy.
Depresja
Depresja u osób starszych przebiega trochę inaczej niż u osób młodszych. Ciężko ją rozpoznać na pierwszy rzut oka, ponieważ symptomy są błędnie odczytywane i mylone z objawami starzenia się. Seniorzy cierpiący na depresję mają problemy z pamięcią, koncentracją, snem, czują się osłabieni, cierpią na brak apetytu oraz bóle mięśni. Zbagatelizowane objawy depresji u osób starszych są bardzo niebezpieczne, ponieważ mogą doprowadzić do podejmowania prób samobójczych. Przyczynami depresji są między innymi:
- brak zainteresowania,
- samotność,
- poczucie wyobcowania,
- odrzucenie i poczucie beznadziei.
Kluczowa jest szybka interwencja oraz pomoc psychologiczna dla osoby cierpiącej na depresję. Nie wolno sprawy bagatelizować, dlatego że mówi się, że nawet co trzeci senior zmaga się z objawami depresji.
Choroba Parkinsona
Jest to choroba zwyrodnieniowa struktur mózgu, której przyczyny dotąd nie poznano. Choroba Parkinsona polega na zaniku komórek dopaminergicznych, co powoduje charakterystyczne objawy, które są zazwyczaj asymetryczne oraz jednostronne. Asymetria utrzymuje się do końca choroby, nawet jeśli specjalista stwierdzi, że symptomy są obustronne. Do pierwszych objawów przede wszystkim zalicza się:
- drżenie rąk,
- ból barku (inaczej tzw. zamrożony bark),
- mikrografia – pisanie małymi literami,
- zahaczanie jedną nogą o nierówności podłoża,
- brak balansu kończyny górnej podczas chodzenia.
Głównymi objawami postępującej choroby Parkinsona są przede wszystkim:
- spowolnienie ruchowe w wykonywaniu codziennych czynności tzw. bradykinezja,
- drżenie spoczynkowe – drżenie podczas niewykonywania żadnych czynności,
- sztywność mięśniowa – powoduje ból i dyskomfort podczas ruszania,
- brak stabilności ciała oraz zawroty głowy.
Otępienie starcze (demencja starcza)
Demencja starcza związana jest z pogorszeniem funkcji poznawczych, często jest kojarzona z chorobą Alzheimera, aczkolwiek nie tylko ona jest przyczyną demencji. Otępienie starcze może być też skutkiem choroby Huntingtona, Parkinsona czy Creutzfeldta-Jakoba.
Objawami demencji starczej są:
- wahania nastroju – depresja, autoagresja,
- urojenia,
- problemy z koncentracją i pamięcią,
- zaniki pamięci,
- zaburzenia snu,
- brak możliwości oceny sytuacji,
- zaburzenia mowy,
- zaburzenia orientacyjno-przestrzenne.
Choroba Alzheimera
Choroba polega na zwyrodnieniu mózgu, co powoduje odkładanie białek o patologicznej strukturze. Następnie prowadzi to do śmierci neuronów, a co za tym idzie także do zmniejszenia ilości produkowanych przez nie substancji przekaźnikowych. Charakterystyczne cechy tej choroby to zaburzenia pamięci i zachowania. Z biegiem czasu całkowicie uniemożliwiają prawidłowe funkcjonowanie osoby cierpiącej na tą chorobę. Głównie wpływ na wystąpienie tej choroby ma wiek, czynniki genetyczne oraz środowiskowe. Największe ryzyko zachorowania jest u osób chorujących na: niewydolność serca, nadciśnienie, cukrzyca typu II, brak aktywności ruchowej oraz brak kontaktów społecznych.
Do objawów początkowych Choroby Alzheimera zaliczamy:
- zaburzenia pamięci świeżej,
- zaburzenie funkcji poznawczych,
- zaburzenia mowy,
- zaburzenia wzrokowo-przestrzenne.
Należy zaznaczyć, że rozpoznanie choroby Alzheimera we wczesnym etapie jest dość trudne i wymaga czasu, aby ją prawidłowo zdiagnozować.
To tylko jedne z wielu chorób, które dotykają seniorów. Inne choroby wieku podeszłego to:
- reumatyzm – choroba zwyrodnieniowa stawów polegająca na degradacji tkanki stawowej, do której przyczyniają się czynniki mechaniczne np. nadmierne obciążenie kręgosłupa, brak aktywności fizycznej,
- Inkontynencja (nietrzymanie moczu) – nietrzymanie moczu u osób starszych, jest to mimowolne oddawanie moczu, czyli niezależne od świadomej decyzji,
- Cukrzyca – cukrzyca u osób starszych to zaburzenie gospodarki węglowodanowej, występuje najczęściej po 65. roku życia, wpływ na chorobę mają czynniki środowiskowe – przede wszystkim niewłaściwa dieta oraz brak aktywności fizycznej,
- Miażdżyca i choroby miażdżycowe – to stwardnienie i zwężenie naczyń krwionośnych, wpływ na nią mają ciężkostrawna, niezdrowa dieta, bogata w cholesterol i uboga w składniki polepszające przyswajanie wapnia,
- Osteoporoza – to choroba polegająca na obniżeniu wytrzymałości kości i prowadząca do zwiększenia ich łamliwości.
Jeśli podejrzewasz u siebie lub swojej bliskiej osoby chorobę, która może wystąpić u osoby starszej, niezwłocznie zgłoś siebie lub daną osobę do lekarza rodzinnego, który pokieruje do odpowiedniego specjalisty. Nie wolno bagatelizować żadnych z objawów występujących u osób w podeszłym wieku, im szybsza interwencja tym bowiem łagodniejszy przebieg choroby.
