Właściwie ułożona dieta dla osoby starszej dostarczy organizmowi potrzebnej energii, może opóźnić nieco proces starzenia, ale również zmniejszyć ryzyko pojawienia się różnych chorób. Jakie produkty wybierać komponując dietę dla osób starszych? Albo z jakich produktów lepiej zrezygnować? Poniżej przedstawiamy kilka cennych wskazówek.
Dieta dla osoby starszej oraz jej znaczenie dla zdrowia
Dobrze skomponowana dieta dla seniora powinna stanowić całodzienne pokrycie zapotrzebowania energetycznego dla organizmu, w możliwy sposób opóźniać procesy starzenia oraz zmniejszać ryzyko występowania chorób. Skutkiem odpowiedniej diety jest również łagodzenie dolegliwości zdrowotnych, z jakimi borykają się osoby starsze oraz poprawienie wyników badań.
Ważną kwestią jest właściwie dobrany jadłospis, zaplanowanie takich posiłków, które:
- senior zje z apetytem,
- będą zmniejszać możliwość występowania np. zaburzeń smaku, zapachu,
- będą zmniejszać występowanie trudności w trawieniu i wchłanianiu składników odżywczych.
Dieta seniora – najistotniejsze zasady żywieniowe w diecie osoby starszej
Seniorzy, tak jak młodzi ludzie, mają zapotrzebowanie na dokładnie te same składniki odżywcze. Jednak warto wiedzieć, że z wiekiem organizm starszego człowieka wymaga nieco innych proporcji w dostarczaniu witamin, składników odżywczych czy energetycznych.
Zazwyczaj u osoby starszej zmniejsza się zapotrzebowanie na energię. Dzieje się tak ze względu na wolniejszą przemianę materii, która jest związana z mniejszą masą beztłuszczową, jak również ze zwykle niższą aktywnością fizyczną. Jednak bardzo często wzrasta zapotrzebowanie na składniki odżywcze.
Czasem jest niestety niemożliwe wprowadzenie do diety np.:
- surowych warzyw czy owoców ze względu na występujące problemy zdrowotne np. niestrawność, choroba refluksowa,
- nabiału ze względu na nietolerancję laktozy,
- ograniczenia soli – osoba starsza nie toleruje niedoprawionych potraw.
Czasem konieczna jest zmiana konsystencji dań z uwagi na np. brak pełnego uzębienia lub posiadanie protezy oraz związane z nią niedogodności lub wprowadzenie do diety specjalnych odżywek, które np. pobudzają apetyt.
Należy jednak pamiętać, że podstawowym źródłem składników odżywczych powinno być pożywienie. Jedynie w określonych przypadkach warto wprowadzić uzupełnienie niedoborów wybierając odpowiednie suplementy diety. Ważny jest skład danego preparatu oraz pilnowanie ilości spożywanych dawek. Odpowiednia suplementacja powinna być dobierana indywidualnie do każdego człowieka, a określa się ją na podstawie wykonanych podstawowych badań diagnostycznych. Wyniki badań oraz dobranie odpowiedniej dawki suplementów najlepiej skonsultować z lekarzem.
Zasady tworzenia jadłospisu dla osoby starszej. O czym należy pamiętać? Przedstawiamy najważniejsze kwestie.
- Na podstawie aktywności fizycznej seniora wylicza się codziennie zapotrzebowanie na energię.
- Zapotrzebowanie na energię wylicza się w oparciu o wartość oczekiwanej wagi ciała, nie z aktualnej masy ciała (dotyczy to osób z nadwagą lub otyłością).
- Wyliczenie codziennego zapotrzebowania na energię powinno być optymalne ze względu na to, że zarówno nadmiar jak i niedobór energii może mieć negatywne skutki dla organizmu np. pojawienie się otyłości, natomiast w przypadku niedoboru może dojść do wyniszczenia organizmu.
- Głównym źródłem energii powinny być węglowodany, dostarczane poprzez spożywanie np. produktów zbożowych z pełnego ziarna, płatków zbożowych, kasz.
- Tłuszcze w diecie osoby starszej powinny występować w ilości 20-35%, jednak należy pamiętać, że większą ich część powinny stanowić tzw. tłuszcze dobre, które pochodzą z ryb morskich, orzechów, pestek oraz olejów roślinnych.
- Białko w diecie seniora nie powinno przekraczać 15% wartości całej diety.
- Nie poleca się spożywania żywności wysoko przetworzonej, tłustych oraz smażonych dań, spożywania alkoholu, dużej ilości słodyczy oraz słonych przekąsek.
- Zaleca się suplementację witaminy D – dawka 2000 j.m./dobę.
- Należy pamiętać o suplementacji innych witamin i minerałów np. wapń, żelazo, cynk, witamina B6, B12 oraz witamina C.
- Zaleca się picie przynajmniej 8 szklanek płynów np. wody, zup, soków warzywnych, napojów mlecznych, herbat.
- Dieta osoby starszej powinna być urozmaicona, porcje świeżo przygotowane i niewielkiej objętości.
Mimo usystematyzowanych zaleceń nie da się perfekcyjnie określić jak powinna wyglądać codzienna dieta seniora. Tak naprawdę wszystko zależy od aktualnego stanu zdrowia, indywidualnych potrzeb oraz upodobań danej osoby. Dietę najlepiej układać w obecności osoby, która będzie ją spożywać biorąc pod uwagę powyższe wytyczne.
